نگاه کلی به صنعت گیم ایران در سال 92
بیشک سال 92 را میتوان سال طالیی گیم ایران از شروع تا به حال دانست و کارنامهای درخشان را ارائه کرد. سربلندی حوزهی گیم ایران بر کسی پوشیده نیست و جهانیان نیز در برخی رویدادها شاهد این امر بودهاند. سالی که در بدترین شرایط بودجهای قرار داشت، بهشکلی که خبر از صفر شدن بودجه در ابتدای سال به گوش میرسید و روح ناامیدی فضای گیم ایران را احاطه کرده بود. گرفتن حق هولوگرام از بنیاد ملی بازیهای رایانهای یکی از بزرگترین ضربههایی بود که بر این حوزه وارد شد چرا که پشتوانهی محکمی برای بازیهای ایرانی و تامین بودجهی گیم به حساب میآمد.
خیلی از پروژههایی که حتی ناشر سراغ آنها هم نمیرفت با تخصیص هولوگرام رایگان با رقمهای باالیی فروخته میشد و بازیهای ایرانی به خوبی در بازار پخش میشدند، حال شاهد به صف ایستادن بازیهای خوب ایرانی برای پیدا کردن ناشر و پخش کننده هستیم. بودجهای کمتر از دو میلیارد تومان در سال 92 آن هم به صورت قطره چکانی خیلیها را از این حوزه راند و خیلیها را به سمت تولید بازیهای کوچک و بعضا موبایلی پیش برد. البته نباید از چند پروژهی فاخر تولید شده و در حال تولید سال 92 چشم پوشید. پروژههایی که اکثرا با بودجهای مستقل تولید شدند یا با بودجهای اندک به بقای خود ادامه میدادند.
ایران، صدرنشین بازی سازی کوتاه مدت در دنیا مشکل اساسی بازیس ازی بلند مدت در ایران، عدم سرمایهگذاری مناسب
از قدیم االیام گفتهاند: »شنیدن کی بود مانند دیدن«. بله این اواخر هر چه میگوییم بازیسازی ایران پیشرفت کرده است و مسئولین محترم لطفا توجه کنند، خیلیها میگویند اینها حرفی بیش نیست و ما توان باالیی در ساخت بازی نداریم. خدا را شاکریم که جوانان مستعد ایران در یک سال اخیر چنان افتخار آفرینیهایی کردهاند که جای هیچ حرف و حدیثی باقی نمانده است
صنعت بازیهای ویدئویی
افتخارات بازیسازان ایرانی
در صدر افتخار آفرینان ایرانی میتوان به مهدی بهرامی، اشاره کرد که انصافا در مجامع بینالمللی خوش درخشیده است و بازیهای »بو« و »فرش« از تولیدات سرآمد مستقل ایران است که حتی در IGF هم توانست افتخار آفرینی کند و نشان دهد بازیسازان مستقل ایرانی توان رقابت با غولهای جهانی را دارا هستند. آسمان دژ 2 ،ایران را در صدر سازندگان بازیهای MMO قرار داد چرا که در سال 2013 توانست در میان انبوه بازیهای هم سبک خود در دنیا عنوان بهترین بازی مستقل سال را از آن خود کند. به گفتهی فرزام ملک آرا، این جایزه به نوعی اسکار گیم محسوب میشود که در آلمان برگزار شد. وقتی نگاهی به گیم کانکشن آسیا میکنیم و از میان 67 کشور مطرح، رتبهی نخست در بازیهای کژوال نصیب ایرانیان میشود، آن هم توسط یک تیم مستقل که بازی عشق و نفرت را ارائه کرده بودند به نتایج خیلی خوبی خواهیم رسید.
تیمی که در مرکز رشد بنیاد واقع بود و با حمایت اندک معنوی توانست خوش بدرخشد. سیاووش، شبگرد و ارتشهای فرازمینی طالیهداران گیم ایران در انتخاب بهترین بازیهای مستقل دنیا در indiedb 2013 بودهاند و رتبههای اول، دوم و چهارم را نصیب خود کردهاند. بازی روباه و کالغ مکار هم توانست جزو 5 بازی مورد انتظار جای بگیرد که برای نخستین بار در تاریخ گیم ایران رخ داده است. وقتی بازیکن ایرانی در بزرگترین و معتبرترین مسابقات دنیا یعنی WCG 2013 در چین قهرمان میشود و در سکوت خبری باقی میماند چه میشود گفت؟! بله، کیوان جوادی، نوجوان 16 سالهی اصفهانی توانست در بازی فیفا 14 که با پوشش زندهی تلویزیونی بیش از 15 شبکه همراه بود قهرمان جهان شد اما دریغ از یک خبر کوتاه در ایران!
بزرگترین افتخار گیمری ایران و دنیا در سکوت خبری و بدون هیچ حمایتی به تاریخ پیوست! برای نخستین بار در دنیا سبک بازیسازی 24 ساعته توسط دانشگاه مازندران برگزار شد! مسابقات جهانی دانشجوی بازیساز با شرکت بیش از 23 کشور مطرح دنیا در اسفند ماه 92 به کار خود پایان داد و تیم سپیتا از ایران توانست رتبهی نخست را کسب کند. در ادامه به شرح بیشتری از این مسابقات خواهیم پرداخت.
نتیجه گیری منصفانه از افتخارات
به نظر شما قلهای مانده است که بازیسازان مستقل آن را فتح نکرده باشند؟ دولت و بخش خصوصی چقدر به این حوزه بها میدهند؟ آیا افتخارات کسب شده متناسب با حمایتها بوده است؟ آیا بودجه های تخصیص یافته از شروع تا به حال به اندازهی یک بازی معمولی خارجی بوده است؟ اینها سوال نبود بلکه پاسخهایی بود تا کمی تلنگر را احساس کنیم. بزرگترین رسانهی دنیا در بخش مستقل در تسخیر ایران قرار گرفته است و نباید این فرصت ارزنده را از دست داد. سال 93 بهترین زمان برای تثبیت جایگاه گیم ایران در منطقه، آسیا و دنیاست.با بیتوجهی به آن و بودجههای اندک تنها به آن صدمه خواهیم زد. در ادامه به ارائهی راهکارها میپردازیم.
بازیسازی ایران در سال 1392
قبل از شروع سال 92 جو ایجاد شده در بین بازیسازان سرشار از امید و انگیزه بود چرا که بودجهای ده میلیاردی برای آن در نظر گرفته شده بود اما با آغاز سال و خبرهایی مبنی بر صفر شدن بودجه، موج نگرانی و اضطراب در ایران حاکم شد تا جایی که احتمال لغو و یا تاخیر در برگزاری سومین نمایشگاه بازیهای رایانهای تهران هم به گوش میرسید. تاخیر در اعالم فراخوان جشنوارهی بازیهای رایانهای تهران از سویی دیگر فشارها را دو چندان میکرد.
نامه ها و بیانیه های بازی سازان و فعاالن این حوزه پی در پی به مجلس و وزارت ارشاد و نهادهای دیگر ارسال میشد اما توجه چندانی به آن نشد. البته بودجهای مختصر برای برگزاری نمایشگاه و جشنوارهی گیم تهران اختصاص یافت و خوشبختانه مردادماه سال جاری شاهد استقبال بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر در پنج روز نمایشگاه بودیم.
بنیاد تنها حامی گیم
در سال 92 سال 92 سپری میشد که نهادهای حامی گیم کم کم با روی کار آمدن دولت جدید خود را کنار کشیدند و تنها ناظر فعالیتهای بنیادی بودند که با حسابهای خالی و تقاضاهای حمایت مواجه شده بود. شورای عالی فضای مجازی در دوران دکتر اخوان، به عنوان یکی از حامیان اصلی و مطرح گیم در کشور فعالیت میکرد اما دیری نگذشت که با روی کار آمدن مهندس انتظاری کلیه حمایتها و فعالیتهای این حوزه بسته شد به طوری که حتی شاهد یک مصاحبه هم از ایشان در این باره نبودیم و حتی افتخار دیدار و نشست با ایشان! مرکز رسانههای دیجیتال با روی کار آمدن دکتر نجفی، امیدی تازه در دل بازیسازان منتقل کرد اما زمان زیادی نگذشت که ایشان هم به کل از حمایت در حوزهی گیم سر باز زدند و آن را تنها وظیفهی بنیاد دانستند.
وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات در دولت قبل به صورت جدی وارد صحنه شده و مبحث پارکهای بازیهای رایانهای و ... را در دستور کار خود قرار داده بود اما نمیدانیم این چه آفتی بود که به دل دولتمردان ما افتاد که چشم دیدن گیم را نداشتند و این وزارتخانه هم کنار کشید. در این میان سپاه و بسیج هم به صورت محدود حمایتهایی را انجام دادند که در نوع خودش قابل تقدیر است. وزارت ورزش و جوانان با راه اندازی بخش ورزشهای الکترونیک گامهایی برداشت که بیشتر در خفا بوده است. خود را بانی گیمرها معرفی کرد اما واقعا حمایتی انجام داد؟ نمیدانیم شاید این گیمر قهرمان جهان ما از دید آنها مخفی ماند یا بودجهای که به او رسید، ته کشید.
در اواخر سال 92 شاهد حمایتهایی از جانب سازمان فضای مجازی سراج هم بودهایم که به گفتهی مسئولین آن در سال آینده شاهد حرکتها و خبرهای خوب حمایتی توسط آنها خواهیم بود.
فروش خارجی بازیهای ایرانی
در این اوضاع و احوال سال 92 که بیپولی و توقف خیلی از پروژهها را شاهد بودیم، چند بازی ایرانی توانستند در بازارهای جهانی خوش بدرخشند و از فروش نسبتا خوبی برخوردار باشند. بعضی از شرکتها هم به خاطر بحث تحریمها بازیهای خود را به نام کشوری دیگر عرضه کردند و البته موفق هم بودند. اینها همه توان باالی تولید گیم در ایران را مشخص میکند و سرمایهگذاران باید از این بازار بکر نهایت استفاده و به این سمت گرایش پیدا کنند.
جشنوارهها و مسابقات در سال 92
از ابتدای سال 92 شاهد دومین دورهی مسابقات ملی بازیسازی 48 ساعته در دانشگاه آزاد کاشان بودیم که تیمهای مستقل از سراسر ایران گرد هم آمدند و با توجه به موضوع ارائه شده ظرف 48 ساعت بازی مرتبط با آن را طراحی کردند.
فراخوان سومین دوره هم منتشر شده است و اردیبهشت سال 93 شاهد برگزاری آن خواهیم بود. بعد از آن نوبت به جشنواره و نمایشگاه بازیهای رایانهای تهران میرسد که با استقبال بینظیر مخاطبان و فعاالن این حوزه مواجه شد و بار دیگر اهمیت این حوزه را برای همگان نمایان ساخت. دومین دورهی جشنوارهی ملی دانشجوی بازیساز نیز در دانشگاه مازندران مهرماه سال جاری به کار خود پایان داد و شاهد آثار مختلف و با کیفیتی در حوزههای مختلف بودیم. جشنوارهی رسانههای دیجیتال هم به صورت مبهم فراخوانش اعالم شد و هنوز هم اطالعات دقیقی از اختتامیه موجود نیست.
در ادامه به یکی از مهمترین مسابقات تاریخ گیم ایران اشاره میکنیم.
مسابقات جهانی دانشجوی بازی ساز
برای نخستین بار در دنیا آن هم توسط ایرانیان، مسابقات بازیسازی 24 ساعته برگزار شد و 500 شرکت کننده در قالب 142 گروه از 23 کشور مطرح دنیا شرکت کردند که از این بین 62 بازی ارسال شد. حدود 70 درصد شرکت کنندگان تیمهای خارجی بودند و جالب اینجاست ایران با شرکت 30 درصدی توانست 50 درصد تیمهای کاندیدای مسابقات را به خود اختصاص دهد و همچنین رتبه ِ ی نخست مسابقات از آن ایران شد.
شاید جالبتر از آن برگزاری این مسابقات در دانشگاه مازندران واقع در بابلسر باشد که توان شهرستانیها را به رخ جهانیان کشیده است. آری ایرانی میتواند و در عمل ثابت میکند نه در حرف! این دقیقا کاری است که بازیسازان ایرانی انجام دادهاند و ملقب به هنرمندان گمنام گشتهاند.
جشنواره بازی سازان مستقل ایران
بیشک جامعترین جشنواره در حوزهی گیم ایران آن هم مستقل همین عنوان است. برای نخستین بار طرح جامع ساماندهی بازیسازان مستقل ایران هم در دستور کار این جشنواره قرار دارد.
محفلی خودمانی مختص مستقل کاران که سرمایه گذاران و شرکت های بزرگ نیز استعداد یابی و سرمایه گذاری ها را از نخبگان این حوزه انجام خواهند داد. فراخوان از بهمن ماه 92 آغاز شد و تا پایان فروردین ماه 93 ادامه دارد. به نوعی سنت شکنی در این جشنواره رخ داده است و کلیه ی آثار به صورت آنلاین ارسال میشوند و امتیازات و نظرات داوران و کاربران در صفحههای جداگانه ی هر اثر قابل مشاهده خواهد ترافیک بالایی از افتخارات و رویدادها برای ایران رقم خورد ایران، صدرنشین بازیسازی کوتاه مدت در دنیا مشکل اساسی بازیسازی بلند مدت در ایران، عدم سرمایه گذاری مناسب مقاله مقاله 22 23 بود و دیگر نتیجه ای پشت درهای بسته صادر نمیگردد. پیش بینی میشود اختتامیه ی این جشنواره مردادماه 93 در تهران برگزار شود.
این نخستین جشنواره در سطح ملی و به این جامعیت است که به صورت خصوصی برگزار میشود...
